Katarzyna Bobko
naucz. geografii
Podróż przez Internet, czyli...
jak wykorzystać e-nauczanie?
Elearning , e-nauczanie... Jeszcze kilka lat temu u termin ten dla wielu z nas był zupełnie obcy. Obecnie słowa te coraz częściej pojawiają się w codziennym życiu każdego nauczyciela. Stykamy się z nim, wchodząc na strony wydawnictw pedagogicznych, szkół i portali edukacyjnych. Coraz więcej nauczycieli bierze udział w kursach i szkoleniach, w których jednym ze sposobów zdobywania wiedzy jest właśnie enauczanie.
E - nauczanie, (elearning) to, najprościej rzecz ujmując, nauczanie na odległość z wykorzystaniem technologii informacyjnej. W przypadku nauczania przez Internet współpraca nauczyciela ze studentami lub uczniami odbywa się za pomocą narzędzi komunikacji internetowej takich, jak: email, forum dyskusyjne, czat, komunikatory, telefonia internetowa, audio- i wideokonferencja. Jednocześnie stosuje się również narzędzia służące systematycznej ocenie zadań wykonywanych przez uczących się (np. testy online). Wyróżniamy następujące formy enauczania:
- nauczanie w pełni elarningowe,
- nauczanie mieszane (ang. blended learning) nazywane również hybrydowym; jest modelem prowadzenia szkoleń przy wykorzystaniu tradycyjnych metod nauczania i elearningu. Coraz częściej spotykamy się także z tzw. mlearningiem (ang. mobile learning). M- learning jest formą elearningu wykorzystującą w nauczaniu sprzęt przenośny oraz telefony komórkowe z bezprzewodowym dostępem do internetu.
Plusy i minusy nauczania na odległość
Wiele osób nie mających wcześniej styczności z tą formą zdobywania wiedzy często sądzi, że nauczanie na odległość jest "gorszej jakości" a osoby z niego korzystające nie nabywają wystarczającej wiedzy oraz określonych umiejętności. Jakie są zatem plusy i minusy nauczania na odległość ? Dla wielu osób, w dzisiejszym zabieganym świecie, istotną rzeczą jest oszczędność czasu. Dzięki enauczaniu nie tracimy czasu na dojazd, możemy samodzielnie narzucać sobie godziny przyswajania materiału. Do najczęściej wymienianych minusów enauczania należy brak kontaktu "twarzą w twarz" z prowadzącym oraz brak samodyscypliny i motywacji do studiowania. Nie da się jednoznacznie stwierdzić czy nauczanie przez internet jest dobre czy złe? Istotne są argumenty wymieniane zarówno przez przeciwników jak i zwolenników e-nauczania. Przychylam się do opinii pani Katarzyny Oleksik, która w artykule "Co to jest elearning", twierdzi że nauka online e powinna być dodatkiem i urozmaiceniem nauczania, a nie całkowicie przenieść "uczenie" do wirtualnego świata. E-nauczanie daje nowe możliwości, ale nie jest w stanie zastąpić kontaktu z drugim człowiekiem.
PLUSY:
- indywidualny kontakt z prowadzącym
- zmniejszenie kosztów nauczania (brak wydatków związanych z dojazdami i noclegami)
- oszczędność czasu
- możliwość zdobywania wiedzy w dogodnym dla siebie czasie i miejscu, dostosowywanie tempa uczenia się do swoich potrzeb
- możliwość korzystania z wiedzy i doświadczeń innych osób (prowadzących i uczestników danej formy enaucznia) dostępność dla osób o ograniczonej mobilności, np. opiekujących się małymi dziećmi, niepełnosprawnych,
MINUSY:
- brak kontaktu "twarzą w twarz" z prowadzącym
- konieczność posiadania podstawowych umiejętności posługiwania się komputerem i internetem,
- samodyscyplina i motywacja do studiowania.
- koszty związane z wdrażaniem elearningu (np. poznanie technologii z zakresu prowadzenia kursów).
Elearning w codziennej pracy nauczyciela geografii
Wielu naszych uczniów w Internecie czuje się jak przysłowiowa ryba w wodzie.
W jaki zatem sposób, my nauczyciele przedmiotów przyrodniczych możemy w codziennej pracy wykorzystywać wszechobecny Internet ?
Nauczanie na odległość doskonale sprawdza się np. w pracy z uczniem zdolnym; przesyłamy uczniom szczególnie zainteresowanym naszym przedmiotem e-maile z porcją dodatkowych materiałów lub umieszczamy je na stronie internetowej. Za pomocą komunikatorów, czatów możemy w czasie rzeczywistym rozwijać dane zagadnienia. Możliwości Internetu możemy wykorzystywać do tworzenia kół zainteresowań, kursów maturalnych. W internecie dostępne są także kursy, gdzie po podaniu swojego maila na odpowiedniej stronie, uczniowie otrzymują porcję materiału dotyczącego zagadnień maturalnych z geografii. Ponadto wiele wydawnictw oferuje na swoich stronach testy dla uczniów on line oraz zamieszcza materiały i adresy internetowe, dzięki którym uczniowie mogą poszerzyć zakres swoich wiadomości. Za pomocą Internetu i komunikatorów (GG i Skype) można przeprowadzać dodatkowe konsultacje, a dzięki zamieszczanym w sieci testom, filmom i animacjom, można urozmaicać swoje lekcje. Istnieją również portale, gdzie swoje ogłoszenia zamieszczają nauczyciele chcący prowadzić korepetycje za pomocą komunikatora Skype.
Jak widać Internet, i związane z nim możliwości, staje się narzędziem coraz częściej wykorzystywanym w pracy z uczniami. Dlatego coraz częściej wiele firm informatycznych ma w swojej ofercie specjalne oprogramowania stworzone specjalnie na potrzeby enauczania.
Tajemniczy Moodle
Swoją przygodę z enauczaniem zaczynałam wykorzystując do prowadzenia zajęć koła przedmiotowego tak popularny wśród uczniów komunikatora GG. Opcja Konferencja dała mi możliwość przekazywania wiadomości jednocześnie wielu osobom.
Na studiach podyplomowych "Kształcenie ustawiczne na odległość" organizowanych przez Uniwersytet Warszawski poznałam inne bardziej rozwinięte narzędzia przydatne w nauczaniu na odległość. Wśród nich, na szczególną uwagę zasługuje oprogramowanie do tworzenia kursów internetowych Moodle .
Moodle to skrót od angielskich słów: Modular ObjectOriented Dynamic Learning Environment (modularne, obiektowe, dynamiczne środowisko nauczania). Moodle jest oprogramowaniem pozwalającym na udostępnianie i zarządzanie kursami i ich użytkownikami. Jest najczęściej stosowanym i najbardziej popularnym w środowiskach związanych z edukacją narzędziem stworzonym do wspierania procesu kształcenia na odległość. Moodle zawiera szeroki zakres składowych i obsługuje wiele różnych rodzajów zasobów, które mogą być wykorzystane do zbudowania kursu dowolnego typu i umieszczenia w kursie niemalże każdego rodzaju treści.
Dobór narzędzi do konkretnego kursu zależy wyłącznie od potrzeb użytkowników. Jest to ważne, ponieważ nie trzeba wykorzystywać wszystkich możliwości Moodl'a od razu, można zacząć od kilku podstawowych, takich, które pomogą lepiej zorganizować kontakty ze studentami lub uczniami.
Do najczęściej stosowanych składowych tego oprogramowania należą:
Fora dyskusyjne.
Pełnią one ważną rolę w dyskusjach,dzięki nim uczestnicy mają możliwość prezentacji swoich poglądów na związany z danym spotkaniem temat oraz poznają opinie innych osób. Fora mogą posiadać różną strukturę i mogą umożliwiać ocenę każdego postu przez współuczestników.
Czaty
Dzięki tej składowej uczestnicy mogą przeprowadzać dyskusje online za pomocą sieci. Czaty mogą odbywać się w stałym wybranym terminie. Podczas takiego czatu uczestnicy mają możliwość wymiany informacji.
Pliki i strony www.
Ten rodzaj zasobu pozwala na umieszczanie odnośników do adresów stron www lub innego pliku w Internecie.
Głosowania
Działanie głosowania jest bardzo proste - prowadzący zadaje pytanie i oferuje szereg możliwych odpowiedzi do wyboru. Dzięki temu narzędziu osoby, korzystające z materiałów zamieszczonych na kursie, mają możliwość poznania ilości osób biorących udział w danym głosowaniu oraz poznają ich opinię na dany temat.
Jak widać, Internet oraz enauczanie ma jeszcze wiele, nie do końca wykorzystanych przez nas, możliwości, Ich zakres wraz z rozwojem technologii będzie się rozszerzał w systemie nauki szkolnej na różnych poziomach edukacji. Śmiem sądzić, że obecna moda na enauczanie będzie stawała się wręcz koniecznością .
***
